Stuga, Sjöändan, Ljusnarsbergs sn.
Dendrokronologisk undersökning

av Torbjörn Axelson, november 2015

Den 26 november tog jag med tillväxtborr 3 prover ur ett timmerväggsparti i ett bostadshus, och ett prov ur en avsågad timmerstock från samma hus i Sjöändan vid Norra Hörken i Ljusnarsbergs socken, . Tillfället gavs genom att delar av väggarna blottats i samband med renovering. Alla de undersökta virkena är av tätvuxen tall, troligen ur samma bestånd, och ger goda korrelationsvärden mot de lokala och regionala referencerna för näraliggande delar av Dalarna. Den avsågade stocken (#0) har yttersta ring från 1870 och ett annat av proven (#2) har yttersta ring från 1871. De båda andra har mycket tät ytved, varför exakt fällningsår inte kan avgöras för dem. Det ena med yttersta ring efter 1866 (#1) och det andra efter 1840 (#3), men då virket är så enheltigt finns knappast någon anledning att förmoda annat än att stockarna är ungefär samtida och att det inte handlar om t.ex återanvändning (men kanske kan inte användning av torrtallar uteslutas?). Den stock som något skiljer ut sig från de andra är #2 som har betydligt glesare ytved, och vars yta är betydligt ljusare och inte grånad som på de andra proven. Tolkningen blir att timret kan vara fällt under vintrarna 1870-71 och 1871-72, och att det äldre timret barkats och förvarats så att det blivit något väderbitet. Åtminstone en första upptimring bör alltså kunna antas ha skett omkring våren 1872, och huset färdigställts och eventuellt flyttats till sin permanenta plats något år senare. I timret har slagits in ett stort antal små tränaglar för att hålla den ursprungliga kliningen på plats.




Denna och andra dendrokronologiska studier av T. Axelson återfinns på taxelson.se/dendro/obj/

Korrelationsvärden

Cybis CDendro, Algorithm: P2Yrs: Proportion of last two years growth (2,0,T)
Correlations between available samples in LjSja0-3.fil and
SödraDal dated to 2005 with corr >= 0,43 and with overlap >= 126 
Results sorted according to decreasing correlation coefficient values.
                    T-  Over
           Corr   Test   lap
all...     0,65  11,50   187   based on 4 members
LjbSja1a   0,55   8,12   158    1866  tynande ytved, ett antal ringar kan fattas
LjbSja0a   0,54   7,73   148    1870  Avsågad stock
LjbSja2a   0,49   7,28   171    1871  Fragmentom 16 ringar saknas (felmontering)
LjbSja3a   0,43   5,33   126    1811  +>27 i omätta 3.1 mm, kanske många fler 

Mätdata (ringbredder)

visa som diagram
LjbSja 1 Stuga, Sjöändan, Ljusnarsbergs sn                   PISY
LjbSja 2 Sweden       Pinus sylvestris   260m  6005N1451E          1684 1871
LjbSja 3 T. Axelson
LjbSja  #### 60.07757, 14.84351
LjbSja0a1722   112   110   106   128   107   123   121   112
LjbSja0a1730    92   101   111    83    81    58    59    65    75    55
LjbSja0a1740    58    48    53    49    56    39    52    56    62    78
LjbSja0a1750    87    88    96    72    71    67    64    89    64    78
LjbSja0a1760    74    68    61    81    68    60    50    50    49    48
LjbSja0a1770    36    45    50    49    40    49    75    94    64    56
LjbSja0a1780    49    51    55    66    71    65    64    55    35    37
LjbSja0a1790    43    43    44    41    48    42    36    55    59    53
LjbSja0a1800    55    56    54    59    54    61    42    52    50    60
LjbSja0a1810    49    59    59    66    50    51    50    54    55    60
LjbSja0a1820    43    59    62    55    61    49    54    49    43    35
LjbSja0a1830    38    35    25    31    49    35    41    42    47    46
LjbSja0a1840    28    31    53    52    47    52    58    40    34    40
LjbSja0a1850    35    35    27    22    21    19    27    29    36    34
LjbSja0a1860    37    32    25    32    31    31    43    24    22    21
LjbSja0a1870    26   999
LjbSja0a#### Avsågad stockbit
LjbSja1a1708   122   116
LjbSja1a1710   123   116   108   146   139   178   144   128   104    83
LjbSja1a1720   134   123   111   119   107   135   115   147   133   132
LjbSja1a1730   138   138   154   122    89    50    45    53    73    71
LjbSja1a1740    71    66    77    65    65    61    55    71    90    86
LjbSja1a1750   113    85    94    87    90    91    92   107    94    92
LjbSja1a1760    99    83    64    61    77    68    81    78    59    50
LjbSja1a1770    52    39    57    59    44    43    64    47    51    56
LjbSja1a1780    50    41    39    44    44    48    44    50    44    36
LjbSja1a1790    48    60    64    68    86    81    59    65    50    52
LjbSja1a1800    43    43    43    41    42    51    28    31    30    29
LjbSja1a1810    34    37    39    38    31    28    29    45    52    49
LjbSja1a1820    35    37    34    37    33    29    31    37    36    23
LjbSja1a1830    32    20    21    27    41    35    35    28    27    25
LjbSja1a1840    20    19    28    25    25    36    40    19    25    28
LjbSja1a1850    26    23    19    19    16    12    17    21    17    14
LjbSja1a1860    18    12    12    12    11    10    14   999
LjbSja2a1684   166   109   109    60    42    50
LjbSja2a1690    90   106   154   121   125    83    87   118   105    69
LjbSja2a1700    94    89   119    92    68    65    86    66    58    39
LjbSja2a1710    44    39    37    44    48    68    57    59    53    61
LjbSja2a1720    70    71    70    98    67    88    57    51    38    48
LjbSja2a1730    45    52    54    45    58    45    51    42    40    42
LjbSja2a1740    46    24  -999  -999  -999  -999  -999  -999  -999  -999
LjbSja2a1750  -999  -999  -999  -999  -999  -999  -999  -999    51    54
LjbSja2a1760    30    39    36    52    54    43    63    54    54    53
LjbSja2a1770    45    28    40    21    21    16    21    28    25    23
LjbSja2a1780    26    20    26    28    28    41    42    49    33    26
LjbSja2a1790    23    38    46    41    51    45    45    55    51    36
LjbSja2a1800    37    51    47    67    50    73    37    34    30    24
LjbSja2a1810    21    16    16     4    12    12    25    27    25    35
LjbSja2a1820    28    40    35    26    23    21    38    39    46    32
LjbSja2a1830    25    34    29    26    40    23    30    33    35    29
LjbSja2a1840    21    17    33    42    44    55    59    33    45    37
LjbSja2a1850    37    38    33    23    19    40    36    38    42    50
LjbSja2a1860    72    50    39    52    56    44    58    49    85    75
LjbSja2a1870   127   123   999
LjbSja2a#### Fragmentom 16 ringar saknas (felmontering)
LjbSja3a1685   243   211    75   118   162
LjbSja3a1690   159   219   276   263   305   227   205   176   199   188
LjbSja3a1700   191   170   242   206   173   176   192   175   139   107
LjbSja3a1710   113   134   105    89    86   101    94    84    71    65
LjbSja3a1720    99   101   102    81    64    76    60    70    64    80
LjbSja3a1730   102   112   106   109    99    59    50    55    79    50
LjbSja3a1740    51    44    61    40    36    54    37    39    52    61
LjbSja3a1750    56    63    83    92    69    71    61    55    53    49
LjbSja3a1760    51    45    38    39    63    50    56    36    41    39
LjbSja3a1770    23    25    62    44    29    28    47    54    50    77
LjbSja3a1780    43    35    29    44    39    44    34    26    24    15
LjbSja3a1790    16    13    26    24    38    34    22    26    22    27
LjbSja3a1800    16    22    23     8    23    22    13    12    11    15
LjbSja3a1810    13    15   999
LjbSja3a#### +>29 i omätta 3.1 mm